Aan de minister voor Rechtsbescherming, de heer S. Dekker
Aan de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, mevrouw I. van Engelshoven
Leiden, 20 mei 2020
Geachte heer Dekker, geachte mevrouw van Engelshoven,
In grote lijnen kan de Vereniging voor Vrouw en Recht Clara Wichmann (VVR) zich vinden in de voorgestelde wet kind, draagmoederschap en afstamming. Ook al wordt binnen de VVR uiteenlopend gedacht over de wenselijkheid van draagmoederschap, feit is dat het voorkomt. Dan kan het maar beter goed geregeld zijn, met waarborgen voor betrokkenen. Door het in Nederland goed te regelen, worden hopelijk buitenlandse constructies, met grotere risico’s voor draagmoeder én kind, ontmoedigd.
Met de voorgestelde regeling voor draagmoederschap, kind en afstamming volgt het kabinet gelukkig het merendeel van de aanbevelingen van de Staatscommissie Herijking ouderschap ter zake. Des te opvallender is dat enige cruciale onderwerpen in de voorgestelde regeling nog als PM zijn opgenomen. De VVR doelt op de strafbaarstelling kinderkoop, de regeling (on)kostenvergoeding. Ook paragraaf 6.2.over verlofregelingen zwangerschap en bevalling en ouderschapsverlof is nog PM gezet. In die zin is o.i. de internetconsultatie enigszins prematuur.
Juist over deze onderwerpen leven vragen bij de VVR. Wordt qua onkostenvergoeding een forfaitair maximaal bedrag van € 500 voorzien naast vergoeding van feitelijke kosten (beide mits goedgekeurd door de rechter), zoals de Staatscommissie voorstelt? Valt het afsluiten van een arbeidsongeschiktheidsverzekering ook onder de feitelijk te vergoeden kosten? Aan bevalling zijn immers ook risico’s van langdurige arbeidsongeschiktheid verbonden, die niet allemaal gedekt zijn door de via het UWV verstrekte zwangerschaps- en bevallingsuitkeringen voor werkneemsters en zelfstandigen. Hoe zit het met de kosten van voorlichting en counselling voor de draagmoeder – de MvT spreekt slechts over De betrokkenen zullen de kosten hiervoor zelf moeten dragen ? Valt verlof opnemen voor counselling of doktersbezoek en de reiskosten in deze onder de algemene of de specifieke onkostenvergoeding?
Onduidelijk is ook of de voorgestelde draagmoederovereenkomst ook bepalingen moet bevatten over welke consequenties verbonden worden aan het constateren van afwijkingen bij het embryo/het kind? En over de beslissingsbevoegdheid inzake testen of medische complicaties? De VVR gaat er van uit dat de vrouw (i.c. de draagmoeder) beslist. Het zou goed zijn als uit de wetsgeschiedenis duidelijk is dat dit ook de bedoeling van de wetgever is.
Met vriendelijke groet
Leontine Bijleveld
voorzitter